Vaarbewijs, bijna de helft zakt voor het examen

Telegraaf Vaarkrant woensdag 21 mei 2014, 14:31

Opleiders voor het Vaarbewijs luiden de noodklok. In een paar jaar is het slagingspercentage voor het Klein Vaarbewijs, verplicht voor boten, groter dan 15 meter en / of die sneller kunnen dan 20 km/u van 75% naar 55% gedaald. De oorzaak? Het theoretische examen toetst nu op 'begrip'.

VAMEX

Het examen voor het Vaarbewijs 1 en 2 wordt afgenomen door Vamex. Dit staat voor Vaarbewijs- en Marifoonexamens en is de naam waaronder de Stichting Vamex opereert. Deze stichting is opgericht door vier bonden (ANWB, KNMC, NWWB en Watersportverbond). Het theoretische vaarbewijsexamen is al jaren een belangrijk discussiepunt in de watersport. Iedereen is het er over eens dat er ook op het water regels moeten zijn en niemand zal betwisten dat de schippers van alle boten kennis moeten hebben van deze regels. Maar vrijwel niemand kan uitleggen waarom er voor Vaarbewijs 1 en 2 niet praktisch wordt getoetst en waarom kandidaten voor het Klein Vaarbewijs op allerlei onnutte en overbodige kennis worden getest.  

Noodklok

Inmiddels leiden ook de opleiders voor het vaarbewijs, de personen en organisaties die cursussen en lesmateriaal verzorgen de noodklok. Een cursusleider mailt de Vaarkrant: "Gezien de vrije al van het slagingspercentage van 75 naar 55% kunnen we constateren dat de VAMEX de laatste jaren disfunctioneert en wanprestaties levert. Het kan niet zo zijn dat kandidaten en opleiders in een paar jaar zoveel slechter en dommer zijn geworden. Met de nu door de VAMEX voorgestelde maatregelen wordt het niet beter."  

Begrip

De oorzaak voor het dalende slagingspercentage ligt volgens VAMEX aan de cursusboeken, maar deze bestaan al tientallen jaren en leverden altijd slagingspercentages van 75 % of meer op. Dit kan dus niet de reden zijn. Ook geeft VAMEX aan de opdracht te hebben om niet alleen op ‘kennis’ maar ook op ‘begrip’ te toetsen. Dat heeft er toe geleid dat de vragen heel taalintensief zijn geworden en voor veel kandidaten niet meer te begrijpen zijn.

Doel voorbij

Daar waar het CBR competentie gerichte vragen maakt, gericht op handelen “wat moet je doen in deze situatie?”, wil de VAMEX het subtiele verschil weten tussen voorrang geven en medewerking verlenen. "Het gevolg is dat het Klein Vaarbewijs haar doel volledig voorbij is gestreefd. Het was ooit bedoeld als een stuk nautische basiskennis voor de watersporter. Dat is het al lang niet meer. Het is verworden tot een intelligentie test met heel veel detailkennis die de gemiddelde watersporter na een maand weer vergeten is. Daar waar een verhuurder van een motorboot van 14,5 meter een leek in paar uur kan vertellen hoe hij moet varen en wat de regels zijn, moet een goedwillende watersporter die voor zijn eigen veiligheid en die van anderen het vaarbewijs wil halen z’n 30 uur studeren en als wat tegen zit ook nog twee of drie keer examen doen om te slagen.  Hoe moeilijk kun je het maken?"  Door deskundigen wordt nu voorgesteld om Vamex bij het CBR onder te brengen. Zodat er meer op competentie getoetst kan worden en minder op uitsluitend theoretische en taalkundig verwoorde kennis.